Deneysel araştırmaların amacı:bağımlı değişken ile bağımsız değişken arasındaki neden sonuç ilişkisini/ işlevsel ilişkiyi ortaya çıkarmaktır. 

Bağımlı değişken: Üzerinde istendik değişiklik yaratılması hedeflenen değişkendir.

Bağımsız değişken: Davranış değişikliği yada öğrenme sağlamak üzere uygulamacının uyguladığı programdır.

Örnek: Diş fırçalama bağımlı değişken uygulama sırasında verilen ip uçları bağımsız değişken. Deneysel araştırmalar 2 ayrılır.1. grup deneysel2. tek denekli  Tek denekli araştırmalarda denekler yansız olarak seçilmediği için yarı deneysel araştırma modeli kabul edilmelidir.Neden Tek Denekli Araştırmalar?Grup deneysel araştırmalarda bir çok sorun ile karşılaşılmaktadırBunlar;

1- Deneklerle karşılaşılan sorunlar.a. Yeterli sayıda denek bulunamamasıb. Denek yitimic. Homojen gruplar oluşturamama

2- Veri toplama  ve verilerin analizi ile ilgili sorunlar.a.Veri toplama için araç gereç bulma b. İstatistiksel tekniklerin uygulanma ve yorumlanmasının zorluğu. Tek denekli araştırmalarda yöneltilen eleştiri Genellenebilirliğin düşük olmasıdır. Tek denekli araştırma:Bir yada birkaç denekten standart koşullar altında yinelenen ölçümler alınarak bir uygulamanın etkinliğinin her bir denekte kendi içinde değerlendirildiği araştırmalara tek denekli desen araştırmaları denir.Tek denekli araştırmalarda bağımsız değişken 3 grupta toplanır;

1.    Davranış öncesi öğretimsel stratejiler örnek: yanlışsız öğretim yöntemleri

2.    Ortam düzenlemeleri:öğretim yapılan ortamın düzenlenmesi.

3. Davranış sonrası öğretimsel stratejiler. Örnek:pekiştireç kullanımı: hata düzeltilmesi.

TEK DENEKLİ ARAŞTIRMALARIN ÖZELLİKLERİ

1- Yinelenen ölçümler: Yinelenen ölçümler standart koşullarda sürekli olarak veri toplanır.

Standart koşul: Bağımsız değişken dışındaki tüm değişkenlerin sabit tutulması ile sağlanır..

• .Uygulama günün hangi saatinde yapılacak..
• .ortam özellikleri..
• .Araç gereç özellikleri.

2- Başlama düzeyi evresiBaşlama düzeyi evresi bağımsız değişken uygulamaya başlamadan önce bağımsız değişkenin hangi sıklık ,süre yada düzeyde sergilendiğini belirlemek üzere toplanan verilir.Başlama düzeyinin önemi

.·         .Var olan performans düzeyi hakkında bilgi verir.

.·         .Uygulamacının programında gerekli değişiklikleri yapmasını sağlar. Başlama düzeyi evresi en az 3 oturum üst üste kararlı veri elde edilinceye değin sürdürülür. 

3.Uygulama evresi:Uygulama evresi,bağımsız değişkenin uygulandığı evredir.

 4- YinelemeBir araştırmada elde edilen bulgular benzer özellikte denekler ortam kullanıldığında elde edilmelidir.

 

 

 

 

 

 

 

GRAFİK ANALİZ VE YORUMUTek denekli araştırmalarda verilen analizi grafiksel analiz yoluyla yapılır.

 GRAFİĞİN ÖĞELERİ 1- EKSENLERa. Yatay eksen(x ekseni): Zaman boyutunu gösterir.Yatay eksende işaretlerle bölünmüş eşit aralıklar bulunur.her bir aralık iki gözlem oturumu arasında geçen süreyi gösterir.(Ders saati,gün,hafta vb.)

b. Düşey eksen (y ekseni): Bağımlı değişkenin niceliksel değerini gösterir. (sayı,oran,yüzde vb.) 

2- VERİ NOKTALAR

IVeri noktaları,yatay ve düşey eksendeki işaretlerin uzantılarının kesişim noktalarıdır.Her bir veri noktası:.

a.     .Verilen hangi gözlem oturumunda toplandığını,.

b.     .Hangi bağımlı değişken değerine karşılık geldiğini gösterir. 

3- EVRE DEĞİŞİM ÇİZELGELERİ

Yatay eksene dik çizilen düşey çizgiler araştırmanın evrelerini gösterir. 

4- EVRE KODLARI

Grafiğin üst kısmına ,her bir evrenin özelliğini gösteren kısa başlıklar yazılır. 

 

5- ŞEKİL TANIMIGrafiğin altında yer alan ve bağımlı bağımsız değişkeni tanıtan kısa açıklamalardır.

GRAFİK ÇEŞİTLERİ

1.  Çizgi GrafiğiÇizgi grafiği her bir evredeki veri noktalarının birleştirilmesiyle oluşur.Birden fazla değişken varsa,her bir bağımlı değişkene ilişkin veri noktaları ve grafik çizgileri farklı biçimlerde gösterilir.

2. Sütun GrafiğiAraştırmanın farklı evrelerinde deneklerin performansını özetlemek için kullanılır.Her bir evredeki Performans aritmetik ortalama yada medyan biçiminde ifade edilir.

Aynı grafik üstünde farklı,deneklere ilişkin veriler de gösterilebilir.

3. Yığışımlı Grafik:Yaygın olarak kullanılmaz.

Verilen Grafik Yoluyla Analiz Ediniminin Yararları

1- Uygulanan programın etkinliğini görür.

2- Program etkinliğine karar verebilmek için ,daha büyük ve kararlı etkilerin gözlenmesi gerekir.

3- Okuyucunun kendisinin yorum yapmasına olanak sağlar.

4- Deneklerin performansını görmesini sağlayarak deneklere geri bildirim verir..

DAVRANIŞ DEĞİŞTİRME PLANI  ÖĞRENCİ İLE İLGİLİ DEMOGRAFİK BİLGİLER .

I.              .BASAMAK

a). Öğrencinin İşlevde Bulunma Düzeyi

b). Davranış Değiştirme Planı Hazırlama Gerekçesi

:c). Davranış Değiştirme Planının Amaçlarını belirleme( ölçüt= davranışın sıklığı, süresi vb.)

d). Davranışın Tanımlanması:        (Ölçülebilir ve Gözlenebilir olması, teknolojik olması, davranışın sınırlarını belirtme)

e.) Denencelerin özeti:

f). Problem Davranış İçin Gerekli Yaklaşım:

g). Davranış Değiştirme Planında Uygulanacak Davranış Değiştirme Tekniklerine İlişkin Bilgilerh). Acil Durum Planı  .

II.             .BASAMAK 1). Davranış Değiştirme Planını Uygulama:

a). Davranış Değiştirme Planı Uygulama Yönergesi:   .

III.            .BASAMAK 1). Davranış Değiştirme Planını Değerlendirme:

        a). Davranış Değerlendirme planını Değerlendirme Programı