İş ve uğraşı terapisi, sağlığı iyileştirmek ve sürdürmek, patolojiyi düzeltmek ve azaltmak amacıyla kişinin belirlenen aktivite ve görevlerde performansını düzeltme, güçlendirme ve artırmaya; adaptasyon ve üretkenlik için gerekli olan beceri ve fonksiyonları öğrenmeye katılımını sağlayan bir bilim ve sanattır. Temel ilkesi kişinin üretken bir yaşam için önemli olan görev ve rolleri yaşam boyunca kendisi ve çevresi açısından hoşnutlukla yerine getirebilme kapasitesini sağlamaktır. İş ve uğraşı terapisinin amacı; bir hastalık, kaza veya deformiteden sonra geride kalan kapasiteleri geliştirerek hastanın bağımsız bir yaşam için maksimum seviyeye ulaşmasına yardım etmektir.
İş ve Uğraşı Terapisti (Occupational Therapist)
Çeşitli sakatlıklarla giden karmaşık sorunların çözümü için ekip yaklaşımı, tıbbi rehabilitasyonda temel prensiplerdendir. Ekip, sorumlulukları paylaşan, farklı disiplinlerden gelen sağlık görevlilerin oluşturduğu grup olarak tanımlanır. Rehabilitasyon ekibinin lideri fiziyatrist yani “Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon (FTR) Uzmanı” hekimdir. Hekim dışında ekipte fizyoterapist, iş ve uğraşı terapisti, rehabilitasyon hemşiresi, prostetist-ortotist, psikolog, sosyal hizmet uzmanı, konuşma terapisti gibi birçok farklı disiplinlerden meslek sahipleri bulunurlar.
İş Uğraş Terapisi, fiziksel ve zihinsel kısıtlılıkları olan çocukların yeni beceriler öğrenmesine ve günlük hayata daha aktif ve özgüvenle katılmasına yardımc olur. Çocuklarda İş Uğraş Terapisi, görsel yetenekleri ve algılama becerilerini, kognitif (bilişsel) yetenekleri, duyuların değerlendirilmesini, ince motor aktivitelerini geliştirir, destekler.
Çocuklar zaman içinde yaşam becerilerini yeniden kazanırlar. Yazma, kesme ve diğer ince motor yetenekleri geliştirirler. Aynı zamanda, kendilerini beslenme ve giyinme gibi günlük yaşam aktivitelerinde bağımsızlaşırlar. Çocuğun kas gücü ve yetenekleri gelişmiyorsa, çocuğun bu tür günlük aktivitelerini yerine getirebilmesi için alternatif çözümler sunulur. Terapistlerimiz ayrıca çocuğun işitme protezi ve tekerlekli sandalye gibi diğer ihtiyaçlarının türünü de belirler, uygunluğunu izler.
Çocukların en temel işi oyun ve öğrenmek olduğu için, çocukların iş uğraş tedavisi çoğunlukla oyun ve eğitimsel aktiviteleri içerir. Terapistimiz tutma, kavrama ve bırakma gibi ince motor yeteneklerinin gelişimi için oyuncaklar kullanır. Topun bir hedefe atılması (basket potası gibi) ve itilmesi, tahtaya yazılmış yazıların kopya edilmesi gibi aktivitelerle el-göz koordinasyonuna da yardımcı olur.
davranışsal sorunlarda yararlanılır. Terapi ile normal gelişim süreçleri ve performan kriterleri desteklenir ve çocukların yitirdiği fonksiyonları yeniden kazanması sağlanır.
Otistik çocuklarda İş Uğraş Terapisi, duyusal-bazlıdır ve çocukların duyusal sistemlerini bütünlemeyi hedefler. Terapide, hedefleri olan bir oyun oynanması ve diğer bireylerle etkileşim içinde olunması teşvik edilir. Sallanma, derin dokunma, masaj gibi diğer teknikler otistik çocuk için önemli gelişimler sağlar. Otistikler ve diğer çocuklar için eğlenceli ve etkili öfke kontrolü yöntemleri de uygulanır.
Ülkemizde hekim olmayan yardımcı tıbbi rehabilitasyon elemanı denince, hemen neredeyse fizyoterapistten başkası akla gelmemektedir. Çünkü diğerlerinin ya hiç eğitimi yapılmamakta, veya nitelik ve nicelik bakımından yetersiz durumda bulunmaktadırlar. Ülkemizde tıbbi rehabilitasyon çalışmalarının yeterli düzeyde olmamasının önemli bir nedeni, bu işle esas uğraşması gereken iyi eğitim görmüş personelin olmayışı ve bu personelin eğitimini yapacak okullar ya da programların bulunmayışıdır.
Tıbbi Rehabilitasyon ekibi elemanlarının en önemlilerinden birisi de iş ve uğraşı terapisti’dir. İş ve uğraşı terapisti bu ekipte hastanın iş ve uğraşı ile ilgili terapilerini yürüten kişidir.
Dünyada İş ve Uğraşı Terapisi
Dünyada, iş ve uğraşı terapisinin kökleri 1900’lü yılların başlarına kadar uzanmaktadır. Hasta ve özürlü bireylerde yapılan eğitimler ve terapiler sonucunda, amaca yönelik aktivitelerde ne denli önemli gelişmeler kaydedilebileceği anlaşılmasıyla iş ve uğraşı terapisi mesleği doğmuştur. Özellikle 2. Dünya Savaşından sonra özürlü sayısının hızlı artışı ve ortaya çıkan gereksinim ile bu mesleğin gelişimi hız kazanmıştır.
Dünyada, özellikle gelişmiş ülkelerde iş ve uğraşı terapisi, rehabilitasyon tıbbının önemli bir alt başlığını oluşturmaktadır. Çağdaş ülkelerde, iş ve uğraşı terapisi ile ilgili olarak birçok üniversite bünyesinde 2 veya 4 yıllık eğitim programlarının sunulduğu okullar yer almaktadır.
Ülkemizde İş ve Uğraşı Terapisi
Ülkemizde bugüne kadar ne yazık ki, iş ve uğraşı terapisi alanında bir okul açılmamış, iş ve uğraşı terapisti yetiştirilmemiştir. Oysa bütün çağdaş ülkelerde, iş ve uğraşı terapisi okulları bulunmakta, iş ve uğraşı terapistleri rehabilitasyon ekibi içerisinde yer almaktadırlar.
Yahya Kaptan Meslek Yüksekokulu, ülkemizde daha önceden bulunmayan “iş ve uğraşı terapisi” eğitimini vermek ve “iş ve uğraşı terapisti” yetiştirmek üzere, Mayıs 2002 tarihinde resmen kurulmuştur ve aynı sene Sağlık Meslek Liselerinden alınan 25 öğrenci ile eğitim ve öğretime başlamıştır.
Yahya Kaptan Meslek Yüksekokulu modern tıbbi cihazlar, labortatuvarlar ve atölyelerle donatılmıştır.
iş, iş uğraşı, otizm, eğitim, otizm iş uğraşı, otizm eğitim
http://www.beratcelik.com/
