Duyuların kullanılmak üzere organize olmasıdır.Duyularımız bize fiziksel koşullar(ortam,durum)  ve vücudumuz hakkında bilgiler verir.Duyular, nehirlerin denize aktığı gibi beyne akarlar.Sayılmayacak kadar duysal bilgi her an beynimize giriş yapar .Ve sadece gözlerimiz,kulaklarımızdan değil vücudumuzun her yerinden  bilgi beyne iletilir.
Yer çekimi ve vücut hareketlerini kontrol eden ve bunları yeryüzü ile ilişkilendiren özel duyularımız bulunmaktadır.

Trafiği Yönetmek

İnsanın verimli bir şekilde hareket etmesi,öğrenmesi ve davranması için beyin duyuları organize etmelidir.Beyin  duyuları bir trafik polisinin trafiği düzene soktuğu gibi,düzene sokar.Duyular iyi organize(düzene ,sıraya sokulduğunda) olduğunda, beyin bu duyuları algı,davranış ve öğrenme için kullanabilir.Duyuların girişi düzensiz olduğunda hayat tam anlamıyla sıkışık bir trafiğe benzer.

Duyu Bütünleme…

*Beyinde  bilinç dışı gelişen bir durumdur (onunla ilgili düşünmeden oluşur-solunum gibi)

*Duyular tarafından alınan bilgileri düzenler.

*Deneyimlenen olguya bütün bilgileri süzerek anlam katar ve odaklanılması gereken durumu seçer(öğretmeni dinlerken dışarıdaki  trafik seslerini gözardı etmek gibi).

*Deneyimlediğimiz duruma anlamlı bir şekilde cevap vermemizi sağlar(adaptif cevap)

*Akademik öğrenme ve sosyal davranış için nörolojik altyapıyı düzenler.

Beynin beslemesi: Vücudumuzun beslenmesi için yemek yememiz ve bu yemeği sindirmemiz gerekli.Duyuları beyin için gerekli besin olarak görebilirsiniz ki onlar  vücut ve zihin ile ilgili  bilgi sağlar.
{loadposition header}

Yaşamın İçinde Duysal Bütünleme

Duyusal bütünleştirme anne karnında hareketlerin ve anne karnının algılanmasıyla başlar.

Çok fazla miktarda duysal bütünleme hayatın ilk yılında emekleme, ayağa kalkma ve ayakta durmayı sağlamak  için olmak ve gelişmek  zorundadır.

Çocukluk çağı oyunları oldukça fazla miktarda duysal bütünleme sağlar.Çocuk oynarken vücudunun duyularını ve yerçekimini görsel ve işitsel olarak bütünler.

Dansçıların ve jimnastikçilerin vücut ve yerçekimi duyularının bütünlüğü çok iyi gelişmiştir.Ressamların ve el sanatları ile uğraşanların el ve göz duyularının bütünlüğü çok iyi gelişmiştir.

Mutlu ve sakin insanlarda sinir sisteminin  duysal bütünlüğü genelde çok iyidir.

Doğarken herkes yaklaşık olarak aynı duysal bütünleme kapasitesi ile dünyaya gelir.Ve bunlar genler ile aktarılır, bizim için temel oluşturur.

Çocuk doğduktan sonra duysal bütünleme kapasitesini dünyadaki bir çok  uyaranla etkileşime girerek geliştirir.Böylece  çocukluk çağı boyunca  vücudu ve beyni fiziksel birçok değişikliğe adapte eder.Duysal bütünlemenin gelişimi için en uygun potansiyel adaptif cevap sırasında olur.

Adaptif  Cevap: Adaptif cevap duysal deneyimlere bağlı  hedef odaklı, anlamlı cevaplara denir. Bebek çıngırağı görür uzanır ve alır. Burda almak adaptif cevaptır. Ama ellerini amaçsızca sallamak adaptif cevap değildir.Daha kompleks bir adaptif cevap  bebek çıngırağı daha uzakta görüp onu almak için emekleyince çıkar.Adaptif bir cevapta bir zorluğun üstesinden gelmiş ve yeni bir şeyler öğrenmiş oluruz.aynı zamanda adaptif cevabın şekillendirilmesi beynin gelişimi ve organize olması için yardımcıdır. Bazı yetişkinler bu adece bir oyun diyebilir fakat bilmeliyiz oyun duyusal  bütünlemenin sonucunda bir çok adaptif cevap serisini içerir.

Duysal bütünleme mümkün olan en iyi organizasyon ve daha kompleks becerileri geliştir.Oyununu organize edip oyun içinde becerilerini geliştiren çocuklar ileride karşılaşacakları durumlarda daha başarılı olurlar.

**Çocuklar oyunlar ile becerilerini geliştirirler.Bu da ileride daha kompleks yetenekler geliştirmelerine ve karşılaştıkları durumlara  karşı başarılı olmalarını sağlar.

Duysal işlem makinesi

7 yaşına kadar beyin bir duysal işlem makinesidir. Bu dönemde beyin duyulmadığı şeye duyulardan aldığı bilgilerle anlam katar.Yani bir çocuğun soyut düşünceleri yoktur veya duyulmadığı şeylerle ilgili fikir, yorum oluşturmaz.

Adaptif cevapları zihinselden çok kassal veya motoriktir.

Bu ilk 7 yıla sensorimotor gelişim yılları denir.

Çocuk daha büyük yaşlara geldikçe zihinsel ve sosyal cevaplar bir kısım sensorimotor aktivitenin yerini alırlar.

Hareket ederken,konuşurken,oynarken olan Duysal integrasyon, okuma,yazma ve iyi davranış  için gerekli olan daha kompleks duysal bütünlemeye zemin oluşturur.Eğer sensorimotor işlem yaşamın ilk 7 yılında iyi organize olursa , sonraki zamanlarda çocuk zihinsel ve sosyal becerileri daha kolay bir şekilde öğrenebilecektir.

Zevk Almak

Beynin duysal bütünleme kapasitesi çevresel  ihtiyaçlarla karşılaşmak için yeterli ise , çocuk daha efektif, yaratıcı ve mutlu eden cevaplar verecektir.Çocuk efektif cevaplar verebileceği durumları deneyimlediğinde bundan zevk alacaktır.Eğlenmek/zevk almak duyu bütünleme için çok önemlidir.Zevk almak, duyuları organize etmek ve hatta daha önce hiç deneyimlemediğimiz kadar olgun ve copmlex hareketler ile cevap oluşturmak için bize çok iyi bir doygunluk verir.

İnsan beyni gelişimini ilerleten şeylerden zevk alacak şekilde dizayn edilmiştir.Bu da çocukların ,zıplamak,koşmak,yerde oynamak,tırmanmak … tan neden hoşlandıkları sorusuna iyi bir cevaptır.Hareket etmek istiyorlar çünkü,hareketin sağladığı duysal girdiler beyinlerini beslemektedir.

Duyu bütünleme disfonksiyonu basit aktiviteleri(çorap-elbise giyinme,topa vurma…) bile zorlaştırabilir.
{loadposition header}

Alıntıdır : Aymen BALIKÇI
www.pediatrikterapi.com